زمینه: مفروضه‌های انسان‌گرایی، روشن‌گری و بهبودگرایی به دیدگاه‌های بنیادین دربارۀ طرح‌واره‌های فرهنگی، ماهیت انسان، زمینه و دورنمای فهم، شناخت، آموزش و پرورش، فردیت، و آزادی خواهی، باز می‌گردد. نقد توسعی درباره این مکتب‌ها و اندیشه‌های اصلی در عرصۀ زندگی اجتماعی کمک می‌کند که ادراک محیطی و تحولات آن از طریق تغییرات طرح‌واره‌های فرهنگی، ایده‌های فلسفی، عقل (یا تصور انتولوژیک نسبت به آن) و گونه‌های تعقل، استدلال، اخلاق، سبک زندگی و تفکرات اجتماعی، شناخته شود. این نقد چهار عرصه دارد: آزادی، نقد عقل نظری، نقد عقل عملی و بهبود زندگی انسان. مطالعۀ حاضر بر آن است تا با مطالعۀ ادبیات موجود، دیدگاه انسانگرایان، فلاسفۀ عصر روشنگری و بهبودگرایان را در باب اخلاق مورد توجه قرار دهد.

نتیجه‌گیری: انسان‌گرایی و روشن‌گری و بهبودگرایی برآنند تا از طریق تجارب زندگی تاریخی و تغییرات اپیستمیک، توصیفی خوش‌بینانه از بشر، ارائه دهند. به فردیت، آزادی خواهی، تجربه، اخلاق، تسامح، بهبود و صلح در حکم موضوع‌های مهم جهانی و فرا فرهنگی به شمار می‌آیند و رویکردهای اصلی عقل عملی و خرد خود بنیاد استعلایی هستند. بهبودگرایی به جای رویکرد استعلایی فرافرهنگی به فرهنگ‌ها و طرح‌واره‌های برآمده از تجربه‌های آن اهمیت می‌دهد و در جست‌وجوی رشد، خود آگاهی، جامعه مدنی و تفکر مستدل، است.