1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. 2- گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران. ، Bt_fam12688@yahoo.com 3- گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده: (46 مشاهده)
زمینه: مولوی در مثنوی معنوی به صورت هدفمند از زنان سخن گفته و با شخصیت پردازیهای متنوع سعی کرده است بسیاری از خویش کاریها و کنشهای اخلاقی را از این طریق در اختیار مخاطبان خود قرار دهد. او برای تحقق این هدف به منابع گوناگون فکری توجه داشته است. مسألۀ اصلی تحقیق حاضر این است که نشان داده شود مولوی در تبیین شخصیت زنان در مثنوی معنوی به صورت ارجاعی از قرآن به عنوان منبع فکری اصلی بهره گرفته است. برای تبیین بهتر این یافته از مبانی نظریۀ دور هرمنوتیکی استفاده شده است. روش تحقیق نیز، توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای است. نتیجه گیری: به نظر می رسد با تکیه بر نظریۀ دور هرمنوتیکی، آموزه های اخلاقی مندرج در قرآن به مثابه دوری از ادوار هرمنوتیک اخلاق در سرودۀ مولوی بازتاب داشته است. شاعر مجموعه ای از بایدها و نبایدهای اخلاقی همچون: «خدامحوری؛ قناعت ورزی؛ صلح دوستی و گفتگو؛ پاکدامنی و تعهدورزی؛ محبت ورزی به همدیگر؛ ازدواج با زنان صالح» را در افقی وسیع از تجربه های دینی و اجتماعی در چهارچوب پدیدۀ اخلاقی میان لایه های گوناگون جامعۀ انسانی به ویژه زنان نمودار ساخته است. زیست جهان اخلاقی قرآن (دور اول هرمنوتیکی)، صدر اسلام بوده و زیس تجهان اخلاقی مثنوی (دور دوم هرمنوتیکی)، سده هفتم و در زمان یورش مغولان به فلات ایران است. بنابراین، آموزه های اخلاقی در مثنوی که با محوریت شخصیتهای زن سروده شده اند، در امتداد نهادینه شدن خود از دور اول به دور دوم قرار دارند.
Yaghooty E, FakhrEslam B, Mehraban Ghezelhesar J. Explaining Moral Teachings Through the Creation of Female Characters in Rumi's Spiritual Masnavi with a Hermeneutic Approach. Ethics in Science and Technology 2025; 20 (2) :35-42 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3277-fa.html
یاقوتی الهام، فخر اسلام بتول، مهربان قزلحصار جواد. تبیین آموزه های اخلاقی از طریق خلق شخصیت های زن در دفتر مثنوی معنوی از مولوی با رویکرد دور هرمنوتیکی. اخلاق در علوم و فناوری. 1404; 20 (2) :35-42
