1- دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران 2- گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران ، jsiamak8@gmail.com 3- گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده: (123 مشاهده)
زمینه: در سالهای اخیر، رخدادهای مبتنی بر فساد و اختلاس مانند آنچه در شرکت چای دبش رخ داد بدنه اقتصادی کشور را بیش از پیش تضعیف کرده است. وقوع چنین فسادهای مالی، امنیت روانی جامعه را بر هم میریزد؛ چیزی که زیاد به آن توجه نمیشود. افرادی که باعث وقوع چنین فسادهای مالی با مبلغ بسیار زیادی در جامعه میشوند، قطعاً و یقیناً از افراد عادی جامعه نیستند و مجرمان یقه سفید هستند. در مطالعه حاضر مبارزه با مجرمان یقه سفید در ایران مورد بررسی قرار می گیرد و ملاحظات اخلاقی در این زمینه مطرح می شود. نتیجه گیری: در حالت کلی جرایمی مالی که مجرمان یقه سفید در ایران مرتکب میشوند را میتوان با کوه یخ سرگردان در اقیانوس مقایسه کرد که فقط بخشی از آن نمایان و حجم وسیعی از آن پنهان است. ملاحظات اخلاقی برای رسیدگی به جرایم یقه سفید ضروری است. سازمان ها و متخصصان حقوقی باید استانداردهای اخلاقی بالایی را برای اطمینان از انطباق و حفظ اعتماد عمومی رعایت کنند. ترویج فرهنگ صداقت برای پیشگیری و رسیدگی موثر به جرایم یقه سفید ضروری است. در نظام جمهوری اسلامی قوانینی برای مبارزه با فسادهای مالی تصویب شدهاند ولی آنچه که عیان است، کافی نبودن این قوانین است. بر اساس این قوانین نمیتوان مجرمان یقه سفید را شناسایی و با آنان مبارزه کرد؛ حتی اگر این افراد شناسایی شوند، مجازات مناسبی در انتظار آنها نیست. برای مبارزه با مجرمان یقه سفید در ایران قانونی تحت عنوان چای دبش مطرح شدهاست که سعی شده است سیاستی ترسیم شود که بر نیمه پنهان حجم فسادهای مالی متمرکز باشد. این قانون علاوه بر اینکه راهکاری ارائه میدهد تا مجرمان یقه سفید شناسایی شوند، مجازات مناسبی نیز برای آنان پیشبینی کرده است.
Orangi A S, Jafarzadeh S, Alipoor Ghoshchi S. Ethical Considerations in Combating White-Collar Criminals and a Look at the Debesh Tea Law in Iran. Ethics in Science and Technology 2025; 20 :11-19 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3382-fa.html
اورنگی علی صفر، جعفرزاده سیامک، علیپور قوشچی سلمان. ملاحظات اخلاقی در مبارزه با مجرمان یقه سفید و نگاهی به قانون چای دبش در ایران. اخلاق در علوم و فناوری. 1404; 20 () :11-19
