|
پیامدهای ضد اخلاقی خرافات از دیدگاه شاعران پارسی (بررسی موردی چشم زخم)
|
سعید عزیزپور   |
| گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران ، azizpoorsaeed40@gmail.com |
|
|
چکیده: (105 مشاهده) |
زمینه: باورهای خرافی ریشه فرهنگی داشته و در زندگی همه افراد کم و بیش وجود دارد و بنیانهای منطقی نمی توان برای آن متصور بود. این باورها عموما از نا آگاهی ناشی می شود و در واقع نوعی تلاش ناگزیر برای نفوذ به آینده است تا در مسیر وقایع و حوادث برای خوشایندسازی بر امور تأثیر بگذارد. یکی از نمونه های چنین باورهای خرافی مفهوم چشم زخم، عین الکمال یا به اصطلاح عامیانه نظرزدن است. این مفهوم از اعمال غیراخلاقی و نفرت انگیزی است که می تواند زندگی شخص یا اشخاصی را نابود سازد و در اعتقادات و باورهای مردمان به صورت های گوناگون از زمان های گذشته تا کنون مطرح بوده است. در این مقاله به بررسی پیامدهای ضد اخلاقی این خرافه به ویژه از دیدگاه ادبیات و شاعران پارسی چون سعدی پرداخته شده است.
نتیجه گیری: مفهوم چشم زخم یکی از خرافه های رایج در کشور است . که در اشعار شاعران پارسی زبان دوران کلاسیک نمود داشته است. برخی چون سعدی و عطار اعتقاد به این خرافه را دور از عقل دانسته و آن را ناشی از نادانی می دانند. اما برخی شاعران بزرگ زبان فارسی اشاره مستقیم و غیر مستقیم به آن دارند . البته این امر را نمی توان به عنوان پذیرش این خرافه از سوی این شعرا قلمداد کرد چرا که این مفهوم از آن جهت که در فرهنگ عامه ریشه کرده است گاه به صورت یک اصطلاح توسط افراد غیرباورمند به آن نیز به کار می رود. شاعران پارسی زبان از دوره مشروطه به بعد ، به نقد اجتماعی مفهوم خرافات به طور کلی پرداختند و ریشه دواندن خرافات در میان جامعه را عامل عقـب ماندگی جامعه ایرانی، می دانستند. با جمع بندی دیدگاه های مطرح شده در ادبیات می توان گفت سه پیامد ضد اخلاقی خرافه گرایی در ادبیات قابل طرح است: ممانعت از پیشرفت، تضعیف اخلاق، باورهای معنوی و دین گریزی و ضررهای جانی و مالی. |
|
| واژه‌های کلیدی: اخلاق، خرافات، چشم زخم، شاعران پارسی |
|
|
متن کامل [PDF 751 kb]
(68 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/9/29 | پذیرش: 1403/10/19 | انتشار: 1404/4/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
