1- 1. دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران 2- گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. ، s.khademi@scu.ac.ir 3- گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
چکیده: (599 مشاهده)
زمینه: سلب اعتبار آثار علمی اقدامی ضروری برای حفاظت از اصالت متون علمی در برابر آثاری جعلی و نامعتبر است. لذا مطالعه حاضر با تحلیل انتشارات سلب اعتبار شده به سنجش میزان پایبندی به موازین اخلاق نشر از سوی پژوهشگران ایرانی وابسته به وزارت عتف در بازه زمانی 1992 تا 2021 پرداخته است. روش: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که با رویکرد علم‌سنجی اجرا شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه انتشارات سلب اعتبارشده پژوهشگران ایرانی در علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی از سال 1992 تا پایان سال 2021 و نمایه شده در مجموعه هسته پایگاه وب آو ساینس است و در ادامه اطلاعات توصیفی یعنی فراوانی، درصد و میانگین شاخص‌های علم‌سنجی این آثار ارائه شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد که پژوهشگران ایرانی در علوم مهندسی با 182 سند، در علوم پایه با 100 سند و در علوم انسانی و اجتماعی با 7 سند، به ترتیب آمار بالایی از انتشارات سلب اعتبار شده را در مقایسه با دیگر کشورها به خود اختصاص داده‌اند. در آثار هر سه علوم مهندسی، پایه و انسانی و اجتماعی، سه عامل «نشر تکراری»، «مسائل و خطاهای اصول نویسندگی» و «سرقت علمی» بیشترین فراوانی را نسبت به انواع دلایل سلب اعتبار داشته‌اند. نتیجه‌گیری: به نظرضروری می‌رسد که نظام پژوهشی وزارت عتف، فرهنگ تفکر سیستمی را در جامعه پژوهشی خود پرورش دهد. همچنین به شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی رسالت هر یک از مهره‌های پژوهشی در چارچوب موازین اخلاق نشر بپردازد.
Dakhesh S, Khademizadeh S, Farajpahlou A, Farhadirad H. Measuring the Level of Compliance with the Publication Ethics Standards: Analysis of Retracted Publications of Iranian Researchers Affiliated with the MSRT. Ethics in Science and Technology 2024; 19 (1) :72-81 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3229-fa.html
دخش سارا، خادمی زاده شهناز، فرج‌پهلو عبدالحسین، فرهادی راد حمید. سنجش میزان پایبندی به موازین اخلاق نشر: تحلیل انتشارات سلب اعتبار شده پژوهشگران ایرانی وابسته به وزارت عتف. اخلاق در علوم و فناوری. 1403; 19 (1) :72-81
