|
برنامه‌ریزی درسی و تدوین سرفصل‌های آموزشی اخلاق پژوهش
|
| علیرضا ثقه الاسلامی |
|
|
|
چکیده: (258 مشاهده) |
زمینه: اخلاق پژوهش زیرمجموعه‌ای از اخلاق کاربردی است که به بررسی و تحلیل مسائل و چالش‌های اخلاقی مطرح در انجام فعالیت‌های پژوهشی می‌پردازد. هدف این مقاله طراحی برنامه درسی و سرفصل‌های آموزشی اخلاق در پژوهش است.
روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش دلفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر از متخصصان اخلاق در پژوهش است. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ای با 31 گویه است که در مقیاس 5 گزینه‌ای لیکرت تهیه شده است. در مرحله اول 13 نفر به این پرسشنامه پاسخ دادند. پس از پاسخ اولیه مشارکت‌کنندگان، در مرحله دوم، گزارش جمع‌بندی برای آنان مجددا ارسال شد و امکان تجدیدنظر در طراحی پرسش‌ها و ارائه پاسخ‌های ایشان با آگاهی از میانگین پاسخ‌های دیگر متخصصان مشارکت‌کننده فراهم شد. در این مرحله 12 نفر از متخصصان پاسخ دادند و هیچ یک تغییری در پاسخ‌های اولیه خود ندادند.
یافته‌ها: از نظر متخصصان اخلاق در پژوهش، از میان 31 موضوع در این برنامه درسی، «مسئولیت اجتماعی محققان نسبت به جامعه» دارای بیشترین اهمیت و «کارآمدی محققان در استفاده از منابع و امکانات علمی» دارای کمترین اهمیت است. هم‌چنین، در میان 5 سرفصل پیشنهادی در این برنامه درسی، «آشنایی با اصول اخلاقی مرتبط با آزمودنی‌های انسانی در فعالیت‌های پژوهشی» از بیشترین اهمیت و «آموزش هر یک از ابعاد چهارگانه مؤثر بر اخلاق در پژوهش (نظریه‌ها و اصول اخلاقی؛ هنجارها و رهنمودهای تخصصی و حرفه‌ای؛ آشنایی و تعامل با هیئت‌های اخلاق پژوهش؛ و ملزومات حقوقی پژوهش)» از کمترین اهمیت برخوردار است.
نتیجه‌گیری: مهم‌ترین مؤلفه‌های برنامه درسی پیشنهادی عبارتند از: 1) تعداد واحد درسی، 2) هدف دوره آموزشی، 3) سرفصل‌های درسی، و 4) منابع درسی.
|
|
| واژه‌های کلیدی: اخلاق پژوهش، برنامه درسی، سرفصل آموزشی، نظام آموزش عالی |
|
|
متن کامل [PDF 792 kb]
(174 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/8/4 | پذیرش: 1400/10/5 | انتشار: 1402/8/29
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
