|
بنیادهای اخلاقی و اجتماعی حقوق بشر در شاهنامۀ فردوسی با رویکرد به مؤلفه های عدالت اجتماعی و کرامت انسانی
|
| عزت خلیقی، سعید روزبهانی1، ابوالقاسم امیر احمدی |
|
|
|
چکیده: (379 مشاهده) |
زمینه: مفهوم حقوق بشر در همۀ فرهنگها مورد احترام بوده و قوانین متعددی در این باره وضع شده است و لزوماً منحصر به دوران معاصر نیست. به این اعتبار که ادبیات، جلوهگاه فرهنگ منعکس در متن جامعه است، بازتاب مصداقهای حقوق بشر در آن دیده میشود. در گسترۀ ادبیات فارسی، فردوسی در شاهنامه، ضمن پرداختن به مسائل گوناگون ادبی، از موضوعات حقوق بشری و اخلاقمحور هم سخن گفته است. او در ابیات مختلف، بارها به کاستیهای حقوق انسانها و ناهنجاریهای اخلاقی اعتراض کرده و مخاطبان خود را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به رعایت آن فراخوانده است. فردوسی برای تحقق این هدف، نوآوریهایی انجام داده که پرورش شخصیتهای کمالیافته جهت تبیین حقوق انسانی از آن جمله است. در این پژوهش با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه فردوسی در شاهنامه در ارتباط با بنیادهای اخلاقی حقوق بشر به ویژه عدالت اجتماعی و کرامت انسانی کاویده شده است. همچنین، برای ارائۀ خوانشی جدید از آراء انسانمدارانۀ فردوسی، اشارهای به مفاد اعلامیۀ حقوق بشر سازمان ملل متحد شده است.
نتیجه گیری: از دید فردوسی، برپایی عدالت و برابری اجتماعی یکی از مهمترین وظایف صاحبان قدرت در جامعه است. همچنین، آنها باید حقوق انسانی را محترم بشمارند و از این طریق زمینه‌های تحقق و فراگیری حقوق شهروندی دیگر را رقم بزنند. مقایسۀ رویکردهای فردوسی در ارتباط با عدالت اجتماعی و کرامت انسانی با اعلامیۀ حقوق بشر سازمان ملل متحد نشان میدهد که آراء فردوسی با جزئینگری بیشتری مطرح شده و برخلاف اعلامیۀ حقوق بشر که به صورت کلی و گذرا مطرح گردیده، فراگیری بیشتری دارد. |
|
| واژه‌های کلیدی: بنیادهای اخلاقی، حقوق بشر، عدالت اجتماعی، کرامت انسانی، شاهنامۀ فردوسی. |
|
|
متن کامل [PDF 380 kb]
(272 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/3/20 | پذیرش: 1401/5/25 | انتشار: 1402/8/29
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
