|
بررسی سطح تفسیر در آموزه های اخلاقی مندرج در دیوان غزل های صائب تبریزی با رویکرد به نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
|
| زهره داودی ثانی1، محمد حجت*2، فرهاد طهماسبی3 |
1- 1- دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
2- 2- گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
3- 3- گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران. |
|
|
چکیده: (412 مشاهده) |
زمینه: بسیاری از آثار ادبی فارسی، با مفاهیم عمیق اخلاقی پیوند خورده و موضوعات تعالیبخش و انسانساز در سطوح روساخت و ژرفساخت در آن بازنمایی شده است. صائب تبریزی در دیوان غزلیات از ابزارهای ادبی برای پرداختن به مسائل اخلاقی استفاده کرده است. خوانش سطح تفسیر این اشعار بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، نشان میدهد که نظام ارتباطی شخصیتها در غزلها بر اساس عنصر اخلاق شکل گرفته است. افزون بر این، بازنمایی انتقادی مسائل ناقض گفتمان اخلاقبنیاد بر گفتمانهای دیگر منعکس در شعرها اثرگذار بوده است. این تحقیق با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده و در پی پاسخگویی به این پرسش است که با کاربست نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف (سطح تفسیر)، رویارویی میان اخلاق و ضداخلاق دارای چه مصداقهایی است و با مناسبات قدرت در لایههای زیرین چه ارتباطی دارد؟
نتیجه گیری: در سطح تفسیر، تأثیرپذیری صائب از دو منبع اصلی یعنی متون دینی و مبانی عرفان اسلامی مشاهده میشود. بر این پایه، مهمترین آموزههای اخلاقی بازنماییشده عبارت است از: «خاموشی و سکوت»، «تسلیم و رضا»، «ترک تعلق»، «دادگری»، «تواضع»، «ذکر گفتن»، «توکل به خدا»، «بخشش در راه خدا» و «احسان به دیگران». |
|
| واژه‌های کلیدی: صائب تبریزی، دیوان غزلیات، اخلاق، تحلیل گفتمان انتقادی، فرکلاف. |
|
|
متن کامل [PDF 352 kb]
(201 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/3/12 | پذیرش: 1402/3/10 | انتشار: 1402/3/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
