|
ملاحظات اخلاقی و حقوقی در کاربرد محصولات تراریخته با نگاهی به قانون ملی ایمنی زیستی
|
| مینا مهاجر، حسین صفایی، عبدالمجید مهدوی دامغانی |
|
|
|
چکیده: (3704 مشاهده) |
زمینه: از زمان پیدایش محصولات تراریخته، با وجود منافعی که برای کاربرد آنها تعریف شده است، همواره پرسشهایی جدی نیز در زمینۀ پیامدهای مصرف آنها برای سلامت اکوسیستمها و انسان وجود داشته است. بر همین اساس، تولید، کاربرد و تجارت محصولات تراریخته دارای ابعاد گوناگون، پیچیده و گاه متناقضی است که همین امر موجب تدوین قوانین داخلی و معاهدات بین‌المللی مختلفی طی دو دهۀ گذشته در سطح جهان شده است.
روش کار: روش کار: هدف از این پژوهش، بررسی ملاحظات اخلاقی و حقوقی در قوانین ایمنی زیستی در جهان، به ویژه قانون ملی ایمنی زیستی در ایران است. به همین منظور، با استفاده از دادههای موجود، موارد فوقالذکر در قوانین کشورهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: در بسیاری از کشورهای جهان، نظیر کشورهای اتحادیۀ اروپا، ژاپن و مالزی، دستورالعملهایی برای کاربرد و تجارت این محصولات تدوین شده و اعمال میشود. ابهامات فراوانی در مورد جنبههای اخلاقی کاربرد محصولات تراریخته از سوی برخی دانشمندان مطرح شده است که مهمترین آنها جواز تغییر ماهیت یک موجود زنده توسط انسان است. برای داوری در مورد اخلاقی بودن دستورزی ژنها باید به تعدادی پرسش پاسخ داد. با وجودی که ایران هنوز به شکل رسمی جزء تولیدکنندگان این محصولات به شمار نمیرود، اما انتظار میرود طی چند سال آینده به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان آن ملحق شود. با این حال، قانون ایمنی زیستی مصوب سال 1388 در ایران دارای نواقص حقوقی در زمینۀ ایجاد نظام حقوقی مدون و حاکم بر این محصولات است. قسمت عمده این ایرادات مربوط به مهمترین بحث یعنی لزوم قوانین مربوط به محصولات تراریخته و مسؤولیت اشخاص خاطی است. عمدهترین ایراد قانون ایمنی زیستی ایران در مقایسه با قوانین بین‌المللی، بحث مسؤولیت محض و شیوه جبران خسارات زیاندیده است که در قانون ایمنی زیستی ایران، گرایش به شیوههای مرسوم اثبات تقصیر در نظام مسؤولیت مدنی دارد؛ در حالی که لزوم حمایت از زیاندیده در مقابل تولیدکنندگان و متصدیان که اغلب قدرت بیشتری در اختیار دارند و قادر به بیمه مسؤولیت خود نیز میباشند، مبتنی ساختن خسارات بر مسؤولیت محض را ضروری می نماید |
|
| واژه‌های کلیدی: اخلاق زیستی، معاهده کارتاهنا، مسؤولیت محض، نظام حقوقی |
|
|
متن کامل [PDF 181 kb]
(949 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1396/7/21 | پذیرش: 1396/7/21 | انتشار: 1396/7/21
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
