1- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران، ایران ، sknd40@gmail.com 2- گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده: (6 مشاهده)
زمینه: در حالی‌که روایت‌ها در جوامع انسانی بنیان هویت جمعی، مشروعیت سیاسی و کنش اخلاقی محسوب می‌شوند، جامعه ایران در وضعیت «سکوت روایی» گرفتار آمده است؛ وضعیتی که رخدادهای بزرگ تاریخی و سیاسی را خاموش کرده و مانع از تبدیل آن‌ها به طرحی معنادار برای زندگی جمعی شده است. این مطالعه به بررسی یکی از مسائل بنیادین جامعه معاصر ایران تحت عنوان فقدان روایتی فراگیر که بتواند حافظه تاریخی و رؤیای آیندۀ ملت را به هم پیوند دهد، می‌پردازد. نتیجه‌گیری: سکوت روایی جامعه ایران به تعلیق میان گذشته و آینده منجر شده است: حافظۀ جمعی به‌طور منسجم بازسازی نشده و رؤیای ملی آینده نیز به شکل قانع‌کننده‌ای شکل نگرفته است. این تعلیق، کنش اخلاقی جامعه را به دو قطب سنت‌گرایی و تحول‌خواهی کشانده است. از یک‌سو سنت‌گرایی با چنگ زدن به حافظه‌های تاریخی و دینی می‌کوشد سکوت را پر کند، اما با خطر انجماد و بازتولید گذشته مواجه است. از سوی دیگر، تحول‌خواهی به دنبال ساختن آینده‌ای نو است، اما اغلب به دلیل گسست از حافظۀ جمعی و نبود روایت مشترک، دچار بی‌ریشگی و ناپایداری می‌شود. نتیجۀ این کشاکش، بحران گفت‌وگو، بی‌اعتمادی اجتماعی و گسترش نومیدی و انفعال است. این مقاله بر پایه چارچوب نظری روایت در فلسفه و علوم اجتماعی نشان می‌دهد که چرا هیچ‌یک از روایت‌های شکل‌گرفته به روایت فراگیر ملی بدل نشده‌اند. سپس به چالش‌ها، ظرفیت‌ها و امکان‌های موجود برای عبور از سکوت روایی می‌پردازد. در نهایت، این پژوهش تأکید می‌کند که شکستن سکوت روایی تنها از رهگذر بازسازی حافظۀ جمعی، طراحی رؤیای ملی آینده گرا و ایجاد گفت‌وگوی اخلاقی میان سنت و تحول امکان‌پذیر است.
Eskandari H, Khanahmadi M. Narrative Silence of the Iranian Society: The Challenge of Collective Identity, Social Legitimacy, and Moral Action in the Middle of Traditionalism and Transformationism. Ethics in Science and Technology 2025; 20 (3) :1-8 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3497-fa.html
اسکندری حسین، خان احمدی محمد. سکوت روایی جامعه ایران: چالش هویت جمعی ، مشروعیت و کنش اخلاقی جامعه در میانه سنت‌گرایی و تحول‌خواهی. اخلاق در علوم و فناوری. 1404; 20 (3) :1-8
