1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران 2- گروه ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران ، firouzimoghaddam@gmail.com 3- گروه ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
چکیده: (803 مشاهده)
زمینه: لالایی در فرهنگ ایرانی ازپیشینه ای دور و دراز برخوردار است و در میان قومهای گوناگون ایرانی دیده میشود. این ترانه های عامیانه معمولاً از سوی مادران برای فرزندان خوانده می شود و حاوی پیامهای متنوعی است که از آن جمله می توان به بازگویی آموزه های اخلاقی و تعلیمی اشاره کرد. بر این پایه، لالایی یکی از نمودهای اصلی انتقال اخلاقیات از نسلی به نسل دیگر است که فرایند اخلاق آموزی به صورت غیرمستقیم از طریق آن انجام میشود. در پژوهش حاضر با تکیه بر منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، اصلیترین دغدغه های اخلاقی مادران که با لالایی برای فرزندان خردسال بیان شده است، بررسی و کاویده می شود. نتیجه گیری:اصلیترین پیامهای اخلاقی که با خوانش لالاییها تبیین میشود، عبارت است از: «ابراز محبت به فرزند؛ به مثابه آموزهای اخلاقی- عاطفی»؛ «حمایت ازهمدیگر با رویکرد به نهاد خانواده»؛ «ظلم ستیزی و نکوهش ظالم»؛ «نکوهش دین گریزی به مثابه مقوله ای اخلاقی»؛ «کمک کردن به دیگران». به نظر می رسد مادران سعی کرده اند دغدغه های فردی و اجتماعی خود را در قالب لالاییها بیاورند و با اثرگذاری بر ضمیر ناخودآگاه فرزندان خود، از خردسالی آنها را با شماری از مباحث اخلاقی و انسان ساز آشنا کنند. نکته دیگر آنکه، با توجه به بازتاب گسترده اخلاقیات در غالب لالاییهای اقوام ایرانی، به نظر می رسد این ترانه ها دارای دو کارکرد اصلی غنایی- تعلیمی هستند
farazi A, firouzimoghaddam M, Alavimoghaddam M, Sadeghimanesh A. Moral Teachings in Lullabies of Iranian Ethnic Groups. Ethics in Science and Technology 2025; 19 (4) :10-16 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3166-fa.html
فرازی علی، فیروزی مقدم محمود، علوی مقدم مهیار، صادقی منش علی. آموزه های اخلاقی در لالایی های اقوام ایرانی. اخلاق در علوم و فناوری. 1403; 19 (4) :10-16
