زمینه: دیدگاه اخلاقی در مطالعات روانشناسی اخلاق، به عنوان مبنایی برای مفهومسازی و سنجش قضاوت اخلاقی در نظر گرفته میشود. این سازه میتواند در پیشبینی و تبیین تصمیمات اخلاقی ناظر نقشی تعیینکننده داشته باشد. یکی از پایهای ترین و رایجترین دیدگاهها در طبقهبندی دیدگاههای اخلاقی، دوگانهی فایدهگرا-وظیفهگراست. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی پرسشنامهی دیدگاههای اخلاقی انجام شده است. روش: طرح پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر روششناختی توصیفی-همبستگی بود. در مجموع 245 نفر (51 نفر مرد) از ساکنین بالای 18 سال شهر تهران با استفاده از روش نمونهگیری غیرتصادفی گلوله برفی و از طریق دعوتنامهی الکترونیکی در پژوهش شرکت کردند و سپس به پرسشنامهی دیدگاههای اخلاقی پاسخ دادند. در این مطالعه پایایی همسانی درونی گویهها و دو روایی محتوایی (با اخذ نظر از متخصصین حوزههای روانشناسی و سنجش و اندازهگیری) و سازه (با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی) مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری از دو نرمافزار SPSS-23 و AMOS-23 استفاده شد. یافتهها: نتایج حاکی از آن بود که ضریب همسانی درونی گویهها در سطح قابل قبولی قرار دارد (78/0 α =). همچنین ضریب روایی محتوایی نیز همراستا با معیارهای از پیش تعیین شده در سطحی قابل قبول (78/0 CVR =) قرار داشت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز از مقیاس 15 گویهای تک عاملی حمایت کرد. نتیجهگیری: نسخهی فارسی پرسشنامهی دیدگاههای اخلاقی، در جامعهی افراد بالغ ساکن شهر تهران، از ویژگیهای روانسنجی قابل قبولی برخوردار است و میتوان از آن به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش دیدگاههای اخلاقی در مطالعات روانشناسی اخلاق بهره گرفت.
Kafaei M, Kheirkhah M, Mokarami M, Balali R, Gharibzadeh S. Factorial Analysis and Psychometric Properties of Ethical Perspectives Questionnaire (Utilitarianism-Deontology). Ethics in Science and Technology 2023; 18 (3) :102-107 URL: http://ethicsjournal.ir/article-1-3089-fa.html
کفائی مهدی، خیرخواه محمد تقی، مکرمی مهران، بلالی ریحانه، غریب زاده شهریار. ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی پرسشنامهی دیدگاههای اخلاقی (فایده گرایی-وظیفه گرایی). اخلاق در علوم و فناوری. 1402; 18 (3) :102-107