:: دوره 16، شماره 2 - ( 6-1400 ) ::
جلد 16 شماره 2 صفحات 17-10 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین مفهوم شوخ‌طبعی و ترسیم مرزهای اخلاقی آن
محمد غلامی1، فریبرز رحیم نیا*1، غلامرضا ملک زاده1، علیرضا خوراکیان1
1- گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده:   (857 مشاهده)
زمینه: شوخی یکی از ویژگی‌های رفتاری حائز اهمیت اخلاقی و از روش‌های مهم و متداول ارتباطات انسانی است که علیرغم مزایای فراوان، در صورت عدم به‌کارگیری صحیح، ممکن است پیامدهای غیراخلاقی به دنبال داشته باشد، این امر ابهاماتی درباره اخلاقی بودن ذاتی آن به ذهن متبادر می‌نماید. از این رو هدف مطالعه حاضر، تبیین ماهیت و چیستی شوخی و مقایسه آن با مفاهیم مشابه به منظور تعیین حدود و مرزهای آن به عنوان یک ویژگی و رفتار اخلاقی است که برای تحقق آن، از روش مرور روایی در میان تعاریف و نظریه‌های موجود در مقالات و کتب علمی و فرهنگ‌های لغت انگلیسی و فارسی پیرامون موضوع، استفاده شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان می‌دهد که شوخی (ویژگی رفتاری) و شوخ‌طبعی (مجموعه‌ای از صفات شخصیتی)، مفاهیم اخلاقی و مثبتی هستند که در دو صورت می‌توانند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد: 1ـ عدم توازن در لطافت نقض (خروج از حدّ شوخی) 2ـ به‌کارگیری بیش از حدّ (به لحاظ تعداد، دفعات و تناوب). لذا شوخی ممکن است پیامد غی راخلاقی در پی داشته باشد، اما شوخ‌طبعی همواره مثبت و اخلاقی است. تبیین مرزهای اخلاقی شوخی، مستلزم مقایسه آن با مفاهیم مشابه و مرتبط است که برای این منظور باید دو قید: 1ـ هدفمندی و نیت (مثبت و خیرخواهانه) 2ـ کم‌خطر بودن نقض صورت گرفته را در نظر گرفت. بر این اساس در مطالعه حاضر برخی از مفاهیم مرتبط نظیر بذله‌گویی، لطیفه، طعنه، تهکّم، تمسخر، اسهتزاء، دست انداختن دوستانه و... با شوخی مقایسه شده است.
واژه‌های کلیدی: گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
متن کامل [PDF 541 kb]   (411 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/7/19 | پذیرش: 1399/9/20 | انتشار: 1400/6/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 16، شماره 2 - ( 6-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها