|
مسئولیت اخلاقی و اجتماعی در نسبت با جبر اجتماعی
|
| مهدی حسین زاده یزدی1، مونا طهاری*1 |
| 1- دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران |
|
|
چکیده: (2927 مشاهده) |
زمینه: مسئولیت اخلاقی به دلیل جایگاه برجسته ای که در زندگی فردی و اجتماعی دارد، یکی از مهم ترین مسائل حوزه اخلاق تلقی می گردد. مسئولیت اجتماعی هم که ذیل مسئولیت اخلاقی تعریف می شود، دارای چنین اهمیت و جایگاهی خواهد بود. اما آنچه به طور معمول در مباحث مسئولیت مورد توجه قرار می گیرد، اراده انسانی است. اغلب مسئولیت را مبتنی بر اراده آزاد می دانند. در فهم متعارف نیز کسی را که مجبور و فاقد اختیار باشد، نمی توان مسئول دانست. به همین جهت بحث از مسئولیت و اراده انسان، به شدت به هم وابسته بوده و حتی منکران مسئولیت، نبود اراده را به عنوان دلیل مدعای خود ذکر کرده اند. از سوی دیگر هر تعریفی از اراده ناگزیر به بحث جبر مربوط بوده و به آن وابسته است. در مقابل اراده آزاد انسان، اقسام گوناگونی از جبر مطرح می شود که جبر اجتماعی، یکی از این موارد است. دیدگاه هایی که در تبیین نهایی امور، شرایط اجتماعی را تعیین کننده دانسته و جایگاهی برای انسان و اراده او در نظر نمی گیرند، قائل به جبر اجتماعی هستند. با توجه به این مسائل، سوال اصلی پژوهش، نسبت مسئولیت اخلاقی و اجتماعی با جبر اجتماعی است.
نتیجه گیری: دیدگاه های جبر گرایانه، با نادیده گرفتن و یا حداقلی تعریف نمودن اراده انسان، مسئولیت اخلاقی را به عنوان بخش مهمی از زندگی فردی و اجتماعی ما، نادیده می گیرند. چنین اتفاقی پیامدهای گسترده ای برای زندگی فردی و اجتماعی ما خواهد داشت.
|
|
| واژه‌های کلیدی: مسئولیت اخلاقی، مسئولیت اجتماعی، جبر اجتماعی، آزادی عمل، آزادی اراده |
|
|
متن کامل [PDF 663 kb]
(950 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/3/16 | پذیرش: 1398/3/16 | انتشار: 1398/3/16
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
